Wiślica, geofizyczne metody badań krasu gipsowego, kopuły gipsowe jako unikatowe formy rzeźby gipsowej
Authors:
- Bernadetta Pasierb,
- Sławomir Porzucek,
- Jan Urban
Abstract
Do najciekawszych form rzeźby gipsowej występujących na terenie i w okolicach Wiślicy należą kopuły gipsowe o genezie synsedymentacyjnej. Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku w podłożu wiślickiego rynku widoczne były podobno kopulaste formy gipsowe. Obecnie zachowane są one w południowo-wschodniej części miasta. Na jednej z nich w pobliżu Rynku Solnego postawiona została kolumna z kapliczką Męki Pańskiej, dwie inne, w tym tzw. Psia Górka znajdują się przy ul. J. Kilińskiego prowadzącej w kierunku grodziska. Na samym grodzisku występują dwie kopuły. Kopuła gipsowa na wale grodziska jest największą i najbardziej znaną tego typu formą na terenie Polski. Oprócz kopuł widocznych na powierzchni w Wiślicy występują kopuły podpowierzchniowe. Jedną z nich zlokalizowano na Placu Solnym przeprowadzając badania geofizyczne. Wysokooporowa anomalia w centralnej części placu, charakteryzująca się silnym podwyższeniem oporności elektrycznej oraz nieznacznym podwyższeniem gęstości w stosunku do otaczającego górotworu to prawdopodobnie kopuła gipsowa, znajdująca się około 1,2 m p.p.t. Drugą, mniejszą anomalię wysokooporową zlokalizowano na północny-zachód. Prawdopodobne jest, że występują w nich pustki powstałe pod wpływem procesów krasowych. Potwierdzeniem tego wydaje się niewielka amplituda anomalii mikrograwimetrycznej, która powinna być większa, gdyby przyjąć do obliczeń modelowych gęstość gipsu 2.3 g/cm3, a utworów otaczających 2.0-2.3 g/cm3
- Record ID
- CUTd6ee3928c24640968f2aa22cb073af03
- Publication categories
- ; ;
- Author
- Pages
- 29-31
- Other elements of collation
- il. kolor.
- Substantive notes
- Bibliogr. zbiorcza s. 31-33
- Część sesji terenowej – rozdziału: Sesja terenowa: Kras i jaskinie w gipsach Niecki Soleckiej (sobota, 17.10.2020)
- Trasa: Gacki – Skotniki Górne – Skorocice – Siesławice – Bronina – Aleksandrów – Chotel Czerwony – Stanowisko 1.9. Wiślica
- Book
- Urban Jan Jan Urban (eds.): Materiały 54. Sympozjum Speleologicznego, Krzyżanowice Dolne 15-18.10.2020, 2020, Kraków, Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. M. Kopernika, ISBN 978-83-933874-7-2
- Keywords in Polish
- kopuły gipsowe synsedymentacyjne, kras gipsowy, tomografia elektrooporowa ERT, Niecka Solecka
- URL
- http://www.speleo.ptpk.org/06sympozja/sympozja.html Opening in a new tab
- Language
- pol (pl) Polish
- License
- Score (nominal)
- 20
- Uniform Resource Identifier
- https://cris.pk.edu.pl/info/article/CUTd6ee3928c24640968f2aa22cb073af03/
- URN
urn:pkr-prod:CUTd6ee3928c24640968f2aa22cb073af03
* presented citation count is obtained through Internet information analysis, and it is close to the number calculated by the Publish or PerishOpening in a new tab system.