Zielony Kraków : dla przyjemności i pożytku Szanownej Publiczności

Zachariasz, Agata

Zielony Kraków : dla przyjemności i pożytku Szanownej Publiczności

Authors:

Agata Zachariasz

Abstract

The book discusses Krakow's greenery—its gardens, parks, green streets, its greenery system. The subtitle was inspired by a sign on a timber gate leading to Park Jordana: "This garden, arranged for the pleasure and benefit of Our Dear Audience, is hereby left in its graceful care. All visitors are therefore asked to not only refrain from damaging anything, but also to prevent others from doing so". This sign remains relevant to this day, as now we need greenery in the city more than ever before—to rest, for a better environment, to find joy in the beauty of nature, for the colour that is beautiful to the eyes and an entire multitude of other reasons. The book was devised as an overview of over thirty years of the author's professional experience concerning the protection and design of various forms of Krakow's areas of greenery. Historical and landscape studies have been presented, in addition to individually prepared designs, although most of them were prepared in cooperation with other authors. Unpublished and published works have been gathered in this collection, with some of them brought up to date. The temporal scope of the work reaches back to the Middle Ages and ends in the present. Various scales of the design of greenery have been presented in it—ranging from gardens near townhouses and public buildings in the city centre, amidst compact development, to the scale of urban greenery systems. Gardens, parks and areas of landscaped greenery—both publically accessible and inaccessible—have been discussed. These are predominantly historical sites, ones that had their function changed or that were partially transformed. Areas of greenery and parks often become differentiators, elements of identity, symbols of the city, just as it has taken place in Krakow: Planty, Błonia, Waszyngtona Avenue, unique mounds with green surroundings, fortress greenery. It is difficult to imagine Podgórze without Park Bednarskiego, shrouded in the legend about Twardowski. It is not without reason that Nowa Huta is considered green, with its street-side trees, Park Ratuszowy, Zalew Nowohucki, its meadows and allotment gardens. So-called River Parks occupy an important position in Krakow's municipal strategies—they were proposed in the design of a system of areas of municipal greenery in 1996. In each of these sites we can find something unique, a tangible or intangible value, which co-creates the genius loci. The establishment of areas of greenery, which was proven numerous times in the past, stimulates the development of neighbouring areas, playing the role of a city-genic factor. Arranging areas of greenery, combined with providing flood protection, increases the attractiveness of plots in terms of real estate development, which leads to the development of the city, often determining its form or direction of development. Residents of cities want to live amidst greenery, which has been confirmed by studies and municipal policies, e.g. the creation of strategies of the development of areas of greenery and civic budgets. Green cities are perceived more positively. Greenery has a significant impact on the composition of a city, the quality of the place and of life. The cultural values of Krakow, its distinctive buildings, urban layouts and landscapes have been acknowledged and praised since the earliest of times. The famous engravings depicting the city's panoramas confirm this. In Braun and Hogenberg's work entitled Civitates orbis terrarium (1603–ca. 1605) there is the following description: "Krakow is the most famous city of Sarmatia (...), the capital of the Polish kingdom and the seat of kings (...), it has land, both in terms of tree-covered flatland and the cultivation of fields and gardens". Since the nineteenth century, areas of landscaped greenery have become an important part of Krakow's urban structure. They constitute an integral element of the city's landscape and its public spaces—in both compositional, visual and aesthetic terms. The image of the city rated in terms of its structure of greenery is formed by various parks and areas of greenery, their varied form—continuous and linear, surface-based, point-based, with different forms of use and development. Distinct forms: parks, rows of greenery along streets, avenues, groups, flower-beds and even individual trees or beds are also important when the perception of greenery is concerned. The book has been divided into five chapters. The first discusses the scope of the work and, in a general manner, the state of the art concerning studies of Krakow's gardens, parks and areas of greenery. Due to the two main subjects of the work—the historical and contemporary one—subsequent chapters discuss both the methodology of studying historical gardens and contemporary standards of the design of greenery. The second chapter features an outline of the history of Krakow's parks and gardens against the background of tendencies in garden design, ranging from the Middle Ages to the present. The third chapter is the primary section of the work, including in terms of size. It pertains to various types of gardens, including detailed discussions preceded by introductions. The chapter's basis, in accordance with its title, were studies and the design and restoration of gardens. It so happened that these were highly varied sites, which has made it possible to demonstrate their uniqueness, the state of the art, history, transformation phases, conservation conclusions, decisions as to further action—restoration or reconstruction, as well as designs. Oftentimes, problems arising from new functions, irreversible changes, matters of providing access, modernisation and adaptation to current needs are highly essential. Monastic gardens have been discussed, particularly those of the Dominicans and Cistercians in Mogiła. Gardens attached to royal residences at Wawel Castle and in Łobzów have been presented, as well as court and palatial gardens, with a detailed presentation of Czeczów in Bieżanów and the Lasocki family garden in Dębniki (currently used as public parks). The following section pertains to public parks. It features a broader description of entertainment gardens, municipal Plantations, as well as Park Krakowski and Park Jordana in addition to the Vistula River Boulevards. Subsequent sub-chapters feature: street greenery and city squares, gardens inside urban blocks—in dense urban development, as well as in courtyards or garden layouts accompanying institutions. The chapter ends with a general review of the remaining areas of Krakow's greenery. The fourth chapter concerns the planning scale and the design of Krakow's municipal greenery system. The beginnings of shaping layouts on the scale of the city have been discussed, as was the ring and wedge model, the river parks system and the latest proposal of a mixed network layout. An outline of the history of greenery management in Krakow was presented. Matters of planning the landscape and the city's greenery as a method of organising its structure have been discussed as well. Selected examples from Krakow were presented, such as Park Zwierzyniecki and the Third Campus of the Jagiellonian University, against the background of contemporary urban planning theories determined by greenery and the landscape. In the final chapter, an attempt at formulating conclusions has been made, featuring an indication as to the perspectives of the development of Krakow's greenery. At present, parks and areas of greenery are considered to be some of the most important measures of the quality of urban space. As civic budgets in which greenery wins has won the protests of residents when said greenery is removed have demonstrated, the matter of landscaped and accessible areas of greenery is outstandingly important. A future of the city without nature is unimaginable. This has been proven by both historical and the latest trends in landscape architecture and urban planning. Creating a plan of areas of greenery in parallel with other infrastructure, e.g. flood protection or circulation, aids in effectively forming the remaining elements of the city's infrastructure, securing the harmonious development of the urban environment. Areas of greenery have the ability to create networks to the benefit of both the natural world and people alike. Municipal greenery systems form a green infrastructure—a strategically planned network of areas of municipal greenery of varying character: natural areas, parks, greenways, protected areas or unarranged areas, maintaining natural ecological processes. Gardens, parks and landscaped areas of greenery in cities satisfy a basic need—that of contact between man and nature and its beauty. They are a place of rest and respite from the hustle and bustle of the city. They are also a place of unending and changing joy arising from the transformation of nature during various seasons of the year and times of day. Illuminated by the sun, obscured by rain or fog, embellished by spring flowers, smelling of freshly cut grass, cooling us down during a hot summer day, rustling with autumn leaves, covered in snow, with shaky shadows of branches... and once again coming to life in spring. May the Krakow described here be for the pleasure and benefit of Our Dear Audience as well.

Record ID: CUT246793dab03549749cb5d66db4353194
Other language title versions: A Green Krakow – "for the pleasure and benefit of Our Dear Audience"; Grünes Kraków – „zum Vergnügen und Nutzen des verehrten Publikums”
Book type: Monograph
Book categories: science book; reviewed work
Author: Agata Zachariasz Agata Zachariasz,, Department of Landscape Architecture (A/A-8)Faculty of Architecture (A)
Other contributor: Anna Mitkowska - scientific editor Anna Mitkowska,, Undefined Affiliation
Corporate author: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Publisher (including from the ministerial list of publishers): Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Publisher name (outside publisher list): Wydaw. PK
Publishing place (Publisher address): Kraków
Pages: 544
ISBN: 978-83-65991-57-7
Issue year: 2019
Other elements of collation: fot.; mapy; plany; rys.; tab.; Bibliografia (na s.) - 477-521; Oznaczenie streszczenia - Streszcz., Summ., Zsfassung
Substantive notes: Indeks osób s. 525-532
Keywords in Polish: Kraków, architektura krajobrazu, sztuka ogrodowa, ogrody, parki publiczne, tereny zieleni, projektowanie parków, restauracja ogrodów zabytkowych, systemy terenów zieleni, planowanie przestrzenne
Keywords in English: Krakow, landscape architecture, gardens, public parks, open spaces, areas of greenery, parks design, garden restoration, municipal greenery systems, spatial planning
Abstract in Polish: Książka traktuje o krakowskiej zieleni – o ogrodach, parkach, zielonych ulicach, systemie zieleni. Podtytuł zaczerpnięto z szyldu na drewnianej bramie prowadzącej do parku Jordana: „Ogród ten urządzony dla przyjemności i pożytku Szanownej Publiczności, powierza się jej łaskawej opiece. Uprasza się więc każdego ze zwiedzających, aby nie tylko sam w ogrodzie nic nie uszkadzał, ale i innym uszkodzić nie dozwolił”. Napis ten jest do dzisiaj aktualny, potrzebujemy zieleni w mieście bardziej niż kiedykolwiek – do odpoczynku, dla lepszego środowiska, do radowania się pięknem przyrody, dla koloru miłego dla oczu i całego mnóstwa innych powodów. Książka pomyślana została jako opis ponad trzydziestoletnich doświadczeń zawodowych autorki, dotyczących ochrony i kształtowania różnego rodzaju terenów zieleni Krakowa. Zaprezentowano studia historyczne, krajobrazowe i projekty wykonywane samodzielnie, choć najczęściej we współautorstwie. Zgromadzono w tym zbiorze prace niepublikowane i publikowane, część z nich zaktualizowano. Zakres czasowy pracy sięga średniowiecza, a kończy się na współczesności. Pokazano różne skale projektowania zieleni – od ogrodów przy kamienicach i obiektach użyteczności publicznej w centrum miasta, w zwartej zabudowie, po skalę systemu terenów zieleni miejskiej. Omówiono ogrody, parki i urządzone tereny zieleni zarówno publicznie dostępne, jak i niedostępne. W dużej mierze są to obiekty zabytkowe, zwykle takie, które zmieniły funkcję lub zostały częściowo przekształcone. Tereny zieleni i parki często stają się wyróżnikiem, elementem tożsamości, symbolem miasta, tak jak w Krakowie: Planty, Błonia, aleja Waszyngtona, unikatowe kopce z zielonym otoczeniem, zieleń forteczna. Trudno sobie wyobrazić Podgórze bez parku Bednarskiego osnutego legendą o Twardowskim. Nie bez powodu za zieloną uznawana jest Nowa Huta z zadrzewieniami przyulicznymi, parkiem Ratuszowym, Zalewem Nowohuckim, łąkami i ogrodami działkowymi. Ważną pozycję w strategiach miejskich Krakowa zajmują tzw. Parki Rzeczne, które zaproponowano w projekcie systemu terenów zieleni miejskiej w 1996 r. W każdym z obiektów można znaleźć coś unikatowego, wartość materialną lub niematerialną, która współtworzy genius loci. Zakładanie terenów zieleni, co wielokrotnie zostało dowiedzione w przeszłości, pobudza rozwój obszarów sąsiednich, spełniając funkcję czynnika miastotwórczego. Urządzanie terenów zieleni połączone z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym zwiększa atrakcyjność działek dla inwestycji, przyczynia się do rozwoju miasta, często determinując jego formę czy kierunek rozwoju. Mieszkańcy miast chcą żyć wśród zieleni, co potwierdzają badania, polityki miejskie, m.in. tworzenie strategii rozwoju terenów zieleni i budżety obywatelskie. Zielone miasta są lepiej postrzegane. Zieleń ma istotny wpływ na kompozycję miasta, jakość miejsca i jakość życia. Wartości kulturowe Krakowa, jego wyróżniające budowle, układy urbanistyczne i krajobrazy od najdawniejszych czasów były doceniane. Potwierdzają to słynne sztychy pokazujące panoramy miasta. W dziele Brauna i Hogenberga Civitates orbis terrarium (1603–ok. 1605) pojawia się opis: „Kraków jest najsławniejszym miastem Sarmacji (…), stolicą królestwa Polskiego i siedzibą królów (…) ziemię ma, zarówno gdy chodzi o równinę zieleniejącą drzewami, jak i uprawę ról i ogrodów”. Od XIX w. ważną częścią struktury urbanistycznej Krakowa stały się urządzone tereny zieleni. Stanowią one integralny składnik krajobrazu miasta i jego przestrzeni publicznych – kompozycyjny, wizualny i estetyczny. Wizerunek miasta ocenianego poprzez strukturę zieleni budują rozmaite parki i tereny zieleni, ich różnorodna postać – ciągła i linearna, plamowa, punktowa, o odmiennym przeznaczeniu i zainwestowaniu. Do percepcji zieleni ważne są też charakterystyczne formy: parki, szpalery uliczne, aleje, grupy, klomby, a nawet pojedyncze drzewa czy rabaty, jako istotny element krajobrazu historycznego i współczesnego. Książkę podzielono na pięć rozdziałów. W pierwszym omówiono zakres pracy i ogólnie stan badań nad krakowskimi ogrodami, parkami i terenami zieleni. Ze względu na dwa główne wątki pracy, historyczny i współczesny, w kolejnych podrozdziałach opisano zarówno metodykę badań ogrodów historycznych, jak i współczesne standardy projektowania zieleni. W rozdziale drugim zaprezentowano, szkicowo, historię ogrodów i parków Krakowa na tle tendencji w sztuce ogrodowej od średniowiecza po współczesność. Rozdział trzeci to zasadnicza, także objętościowo, część pracy. Dotyczy różnych rodzajów ogrodów, zawiera rozważania szczegółowe poprzedzone wprowadzeniami. Podstawą rozdziału, zgodnie z tytułem, stały się badania, projektowanie i rewaloryzacja ogrodów. Tak się złożyło, że były to obiekty różnorodne, co pozwala pokazać ich odmienność, stan badań, historię, fazy przekształceń, wnioski konserwatorskie, decyzje co do dalszego postępowania – rewaloryzacji czy rekonstrukcji, a także projekty. Często niezwykle istotne są problemy wynikające z nowych funkcji, nieodwracalnych zmian, kwestie udostępniania, unowocześniania, dostosowania do współczesnych potrzeb. Omówiono ogrody klasztorne, szczegółowo: dominikanów i cystersów w Mogile. Zaprezentowano ogrody przy rezydencjach: królewskich na Wawelu i w Łobzowie, oraz dworskie i pałacowe, a szczegółowo Czeczów w Bieżanowie i Lasockich na Dębnikach (obecnie parki publiczne). Dalsza część dotyczy parków publicznych. Opisano w niej szerzej ogrody rozrywkowe, Plantacje miejskie, parki Krakowski i Jordana, Bulwary Wiślane. W kolejnych podrozdziałach znalazły się: zieleń przyuliczna i place miejskie, ogrody śródblokowe, czyli w zwartej zabudowie miejskiej i podwórkowe, oraz założenia przy instytucjach. Rozdział zamyka ogólny przegląd pozostałych terenów zieleni Krakowa. Czwarty rozdział dotyczy skali planistycznej i projektowania systemu terenów zieleni miejskiej Krakowa. Omówiono początki kształtowania układów w skali miasta, także model pierścieniowo-klinowy, system parków rzecznych oraz najnowszą propozycję układu mieszanego sieciowego. Przedstawiono zarys historii zarządzania zielenią w Krakowie. Rozważano też zagadnienia planowania krajobrazu i zieleni miasta jako sposób organizacji jego struktury. Pokazano wybrane krakowskie przykłady, park Zwierzyniecki i III Kampus UJ, na tle współczesnych teorii urbanistycznych determinowanych zielenią i krajobrazem. W zakończeniu podjęto próbę podsumowania i wskazania perspektyw rozwoju krakowskiej zieleni. Współcześnie uznaje się parki i tereny zieleni za jeden z ważniejszych mierników jakości przestrzeni miejskiej. Jak pokazują budżety obywatelskie, w których wygrywa zieleń, i protesty mieszkańców przy jej likwidacji, kwestia urządzonych i dostępnych terenów zieleni jest niezwykle ważna. Przyszłość miasta bez natury jest niewyobrażalna. Świadczą o tym zarówno historyczne, jak i najnowsze trendy w architekturze krajobrazu i urbanistyce. Stworzenie planu terenów zieleni równolegle z inną infrastrukturą, np. zabezpieczeniem przeciwpowodziowym czy komunikacją, pomaga sprawniej formować pozostałe elementy struktury miasta, zabezpiecza harmonijny rozwój środowiska miejskiego. Tereny zieleni mają zdolność do tworzenia sieci dla korzyści zarówno świata natury, jak i ludzi. System zieleni miejskiej to zielona infrastruktura – strategicznie zaplanowana sieć terenów zieleni miejskiej o różnym charakterze: naturalnych, parków, greenwayów, obszarów chronionych, nieurządzonych, utrzymujących naturalne procesy ekologiczne. Ogrody, parki i urządzone tereny zieleni w miastach zaspokajają jedną z podstawowych potrzeb – kontaktu człowieka z naturą i pięknem przyrody. Są miejscem odpoczynku i wytchnienia od zgiełku i pośpiechu miasta. Są też miejscem niekończących się zmiennych radości wynikających z przemian przyrody o różnych porach roku i dnia. Oświetlone słońcem, przesłonięte deszczem czy mgłą, pyszne wiosennymi kwiatami, pachnące skoszoną trawą, dające ochłodę w letni gorący dzień, szeleszczące jesiennymi liśćmi, okryte śniegiem, z chybotliwymi cieniami gałęzi… i znowu odradzające się wiosną. Niech i ten opisany zielony Kraków służy przyjemności i pożytkowi Szanownej Publiczności.
Abstract in original language: Das Buch behandelt die Krakauer Grünflächen – über die Gärten, Parks, grüne Straßen, System der Grünanlagen. Der Untertitel wurde stammt vom Schild auf dem hölzernen Tor, das zum Jordan-Park führte: „Dieser Garten, eingerichtet zum Vergnügen und Nutzen des Verehrten Publikums, wird seiner gütigen Obhut anvertraut. Jeder der Besucher wird also gebeten, dass er nicht nur alleine im Garten nichts beschädigt, sondern auch andere nichts beschädigen lässt”. Diese Aufschrift ist bis heute aktuell, denn wir benötigen die Grünanlagen in der Stadt mehr als je zuvor – zur Erholung, für bessere Umwelt, zum Erfreuen an der Schönheit der Natur, für die für unsere Augen angenehme Farbe und für die unzähligen anderen Gründe. Das Buch wurde gedacht als Beschreibung der über 30-jährigen beruflichen Erfahrungen der Autorin, betreffend den Schutz und die Gestaltung der verschiedener Arten von Grünanlagen in Kraków. Es wurden historische, landschaftliche Studien und die selbständig ausgeführte Projekte präsentiert, obwohl am meisten in der Mitautorschaft. Es wurden in dieser Sammlung veröffentlichte und unveröffentlichte Arbeiten gesammelt, ein Teil von ihnen wurde aktualisiert. Der zeitliche Umfang der Arbeit reicht in das Mittelalter zurück, und endet in der Gegenwart. Es wurden verschiedene Projektgrößen der Grünanlagen gezeigt – von den Gärten bei den Mietshäusern und den Objekten der öffentlichen Nutzung im Stadtzentrum, in der geschlossenen Bebauung, bis hin zum System der städtischen Grüngebiete. Es wurden Gärten, Parks und eingerichtete Grünanlagen besprochen, die sowohl öffentlich zugänglich sind, wie auch privat genutzt werden. Im großen Maß sind das historische Objekte, gewöhnlich solche, die ihre Funktion geändert haben oder teilweise umgestaltet wurden. Die Grünanlagen und die Parks werden oft zum Charakteristikum, Element der Identität, Symbol der Stadt, wie in Kraków: Planty, Błonia, aleja Waszyngtona, einzigartige Hügel mit Grünumgebung, Festungsgrün. Es ist schwer, sich Podgórze ohne den Bednarski-Park vorzustellen, beruhend auf der Legende über Twardowski. Nicht ohne Grund wird Nowa Huta als grüner Stadtteil gehalten, mit Straßenbaumbeständen, Rathaus-Park, Nowa Huta-Stausee, den Wiesen und Grundstückgärten. Eine wichtige Position in der städtischen Strategien von Kraków nehmen die sog. Flussparks ein, die im Projekt des Systems der städtischen Grünanlagen im Jahre 1996 vorgeschlagen wurden. In jedem der Objekte kann etwas Einzigartiges gefunden werden, einen materiellen oder immateriellen Wert, der den genius loci miterschafft. Die Gründung der Grünanlagen, was vielmals in der Vergangenheit bewiesen wurde, regt die Entwicklung der benachbarten Gebiete an, indem sie die Rolle des städteschöpferischen Faktors erfüllt. Die Einrichtung der Grünanlagen, verbunden mit der Hochwassersicherung vergrößert die Attraktivität der Grundstücke für Investition, trägt zur Entwicklung der Stadt bei, indem sie oft seine Form oder die Entwicklungsrichtung determiniert. Die Stadtbewohner wollen im Grünen leben, was die Untersuchungen, Städtepolitiken bestätigen, u.a. die Schaffung der Entwicklungsstrategien der Grünanlagen und die Bürgerbudgets. Grüne Städte werden besser angesehen. Grün hat einen wesentlichen Einfluss auf die Komposition der Stadt, Qualität des Ortes und die Lebensqualität. Die Kulturwerte von Kraków, seine Bauten, die es unterscheiden, Stadtplanungsanordnungen und Landschaften wurden seit den ältesten Zeiten geschätzt. Das bestätigen die berühmten Stiche, die die Stadtpanoramen zeigen. Im Werk von Braun und Hogenberg Civitates orbis terrarium (1603– etwa 1605) erscheint eine Beschreibung: „Kraków ist die berühmteste Stadt von Sarmatien (…), die Hauptstadt des Polnischen Königreichs und der Sitz der Könige (…) hat Erdboden, sowohl wenn es um das mit Bäumen grünende Flachland, als auch Anbau von Acker und Gärten geht”. Seit dem 19. Jh. wurden die eingerichteten Grünanlagen zum wichtigen Teil der Stadtplanungsstruktur von Kraków. Sie bilden den integralen Bestandteil der Stadtlandschaft und ihrer öffentlichen Räume – den Kompositions-, visuellen und ästhetischen Bestandteil. Das Image der Stadt, beurteilt durch die Grünstruktur wird von verschiedenen Parks und Grünanlagen gebaut, ihre vielfältige Gestalt – permanente und lineare, fleckige, punktartige, mit der anderen Bestimmung und Investition. Zur Perzeption des Grüns sind auch charakteristische Formen wichtig: Parks, Straßenzeilen, Alleen, Gruppen, Beete, und sogar einzelne Bäume oder Rabatten, als wesentliches Element der historischen und gegenwärtigen Landschaft. Das Buch wurde in fünf Kapitel geteilt. Im ersten wurde der Umfang der Arbeit besprochen und allgemein der Stand der Untersuchungen über Krakauer Gärten, Parks und Grünanlagen. Aufgrund der zwei Hauptmotive der Arbeit, das historische und das gegenwärtige, wurde in den weiteren Unterkapiteln sowohl die Methodik der Untersuchung historischer Gärten beschrieben, als auch die gegenwärtigen Standards des Projektierens der Grünanlagen. Im zweiten Kapitel wurde präsentiert, skizzenhaft, die Geschichte der Gärten und der Parks von Kraków im Hintergrund der Tendenzen in der Gartenkunst seit dem Mittelalter bis zur Gegenwart. Das dritte Kapitel ist der grundsätzliche, auch umfangsmäßig, Teil der Arbeit. Es betrifft verschiedene Arten von Gärten, enthält ausführliche Überlegungen, denen Einführungen vorangehen. Die Grundlage des Kapitels, gemäß dem Titel, wurden Untersuchungen, Projektieren und Sanierung der Gärten. So ist es gekommen, dass es abwechslungsreiche Objekte waren, was erlaubt, ihre Unterschiedlichkeit, Stand der Untersuchungen, Geschichte, Phasen der Umgestaltungen, Entschlüsse der Konservatoren, Entscheidungen, was weitere Vorgehensweise anbetrifft – Sanierung oder Rekonstruktion, sowie auch Projekte zu zeigen. Oft sind die wesentlichen Probleme ungewöhnlich, die sich aus neuen Funktionen, den irreversiblen Änderungen ergeben, die Fragen der Zugänglichmachung, Modernisierung, Anpassung an gegenwärtige Bedürfnisse. Besprochen wurden die Klostergärten, ausführlich: der Dominikaner und der Zisterzienser in Mogiła. Präsentiert wurden die Gärten bei den Residenzen: der königlichen auf dem Wawel und in Łobzów, sowie höfische und Palastresidenzen, und ausführlich Czeczów in Bieżanów und die Residenz der Familie Lasocki in Dębniki (gegenwärtig öffentliche Parks). Der weitere Teil betrifft öffentliche Parks. Beschrieben wurden in ihm weitläufiger die Unterhaltungsgärten, Grünanlagen um die Altstadt, die Parks Krakowski und Jordan, Weichseluferpromenaden. In den weiteren Unterkapiteln befanden sich: Straßengrün und städtische Plätze, Gärten zwischen Wohnblöcken, also in der geschlossenen städtischen Bebauung und Hofgärten, sowie Anlagen bei den Institutionen. Das Kapitel schließt die allgemeine Durchsicht der übrigen Grünanlagen von Kraków. Das vierte Kapitel betrifft den Planungsumfang und das Projektieren des Systems der städtischen Grüngebiete von Kraków. Besprochen wurden die Anfänge der Gestaltung der Anordnungen im Bereich der Stadt, auch das Ring-Keil-Modell, das System der Flussparks, sowie der neueste Vorschlag der gemischten Netzanordnung. Vorgestellt wurde die Übersicht der Geschichte der Grünverwaltung in Kraków. Erwogen wurden auch die Fragen der Planung der Landschaft, sowie der Grünanlagen der Stadt, als eine Art der Organisation ihrer Struktur. Gezeigt wurden gewählte Krakauer Beispiele, der Park Zwierzyniecki und III. Campus UJ, im Hintergrund der gegenwärtigen Stadtplanungstheorien, die von den Grünanlagen und der Landschaft determiniert werden. Im Abschluss wurde der Versuch einer Zusammenfassung unternommen und der Aufzeigung der Entwicklungsperspektiven der Krakauer Grünanlagen. Gegenwärtig werden die Parks und die Grünanlagen für einer der wichtigsten Maßstäbe der Qualität des städtischen Raums anerkannt. Wie die Bürgerbudgets zeigen, in denen die Grünanlagen gewinnen, wie auch die Proteste der Bewohner bei ihrer Auflösung, ist die Frage der eingerichteten und zugänglichen Grünanlagen unheimlich wichtig. Die Zukunft der Stadt ohne Natur ist unvorstellbar. Davon zeugen sowohl historische, wie auch die modernsten Trends in der Landschaftsarchitektur und der Stadtplanung. Die Erschaffung des Plans der Grünanlagen parallel mit einer anderen Infrastruktur, z.B. der Hochwassersicherung oder dem Verkehr hilft, reibungsloser die übrigen Elemente der Stadtstruktur zu formen, sichert die harmonische Entwicklung des städtischen Milieus. Die Grüngebiete haben die Fähigkeit, ein Netz zu bilden zum Vorteil von sowohl der Naturwelt, als auch der Menschen. Das System der städtischen Grünanlagen ist die grüne Infrastruktur – strategisch geplantes Netz der städtischen Grüngebiete mit verschiedenen Charakter: der natürlichen, Parks, Greenways, der geschützten Gebiete, der nicht eingerichteten Gebiete, solcher, die natürliche ökologische Prozesse aufrechterhalten. Gärten, Parks und eingerichtete Grünanlagen in den Städten befriedigen eins der Grundbedürfnisse – des Kontakts des Menschen mit der Natur und der Schönheit der Natur. Sie sind Ort der Erholung und Rast von Lärm und Hast der Stadt. Sie sind auch Ort der endlosen wechselhaften Freuden, die sich aus dem Wandel der Natur ergeben zu verschiedenen Jahres- und Tageszeiten. Sonnenbeleuchtet, regen- oder nebelverhüllt, köstlich mit Frühlingsblumen, duftend nach gemähtem Gras, die Abkühlung am heißen Sommertag geben, mit Herbstblättern rauschen, schneebedeckt, mit wackligen Ästeschatten… und wieder sich erneuernde im Frühling. Möge auch dieses beschriebene grüne Kraków zum Vergnügen und Nutzen des Verehrten Publikums dienen.
Language: pol (pl) Polish
Score (nominal): 80

Cite

Uniform Resource Identifier: https://cris.pk.edu.pl/info/book/CUT246793dab03549749cb5d66db4353194/

URN: urn:pkr-prod:CUT246793dab03549749cb5d66db4353194

* presented citation count is obtained through Internet information analysis, and it is close to the number calculated by the Publish or PerishOpening in a new tab system.

Back

Knowledge base: Cracow University of Technology

Settings and your account